Schijnzelfstandigheid en zzp’ers: een feuilleton over de gevolgen ervan Aflevering 2.

✅ Laat één ding duidelijk zijn: de zzp-constructie is nog steeds mogelijk — mits zorgvuldig opgezet én zorgvuldig uitgevoerd. De Hoge Raad bevestigde dat binnen een onderneming zzp’ers en werknemers zelfs hetzelfde werk mogen doen, zónder dat dit automatisch leidt tot een arbeidsovereenkomst voor de zzp'er. Maar dan moet ook op papier én in de uitvoering alles kloppen. En dáár gaat het soms mis…

Stel: je werkt jaren als zelfstandige. Alles lijkt in orde. Maar ineens... herkwalificeert een rechter je opdracht tot arbeidsovereenkomst. In aflevering 1 zagen we al dat dit civielrechtelijke én fiscale gevolgen kan hebben. Maar hoe zit het dan met pensioen? Het blijkt namelijk dat er nóg een onzichtbare speler bestaat: het pensioenfonds.

Kern

• Een pensioenfonds mag, onafhankelijk van de fiscus, zelf bepalen of jij binnen zijn werkingssfeer valt, en toetst dat vaak achteraf.

• Valt je werk toch onder de verplichtstelling? Dan krijg je alsnog een forse naheffing. Met terugwerkende kracht. Niet zelden over meerdere jaren.

• De overeenkomst van opdracht is vaak het eerste document dat het fonds bekijkt. Een zwak contract vergroot het risico.

  
  

Wat kun je doen?

• Zorg voor een overeenkomst die juridisch klopt én past bij de praktijk.

• Leg de afspraken helder vast, inclusief werkzaamheden, zelfstandigheid en verantwoordelijkheden.

• Check vooraf of er een pensioenfonds in jouw sector actief is.

📌 En die claim? Die komt niet alleen bij de “werkgever” terecht. In bepaalde gevallen kan óók de (voormalige) zzp’er aansprakelijk worden gesteld voor zijn deel van de premie.

Weinig ondernemers houden hier rekening mee. Maar in sommige sectoren is het risico reëel: denk aan de zorg, bouw, techniek of transport. Ook als het pensioenfonds zelf eerder nooit aan de bel heeft getrokken, blijft het risico bestaan zolang je binnen de werkingssfeer werkt.

En wie bepaalt of je binnen die werkingssfeer viel? Juist, ja: het fonds zelf – achteraf.

Wat zijn de mogelijke gevolgen?

• Terugwerkende premieafdracht — tot 10 of zelfs 20 jaar terug mogelijk

• Rente en incassokosten bovenop de achterstallige premie

• Aansprakelijkheid opdrachtnemer (zzp’er) voor werknemersdeel

• Verstoorde relatie met opdrachtgever bij gezamenlijke aansprakelijkheid

• Civiele procedures over wie wat moet betalen

• Geen tijd om te werken: wél tijd voor brieven en procedures

💬 Hoe dat kan? Sommige verplichtstellingen gelden automatisch — ook zonder dat je het weet. En de klok begint pas te lopen zodra het pensioenfonds jou ziet.

Wat betekent dit nu voor jou?

De fiscus kijkt allang niet meer alleen naar wat er op papier staat — en in zijn kielzog kijkt het pensioenfonds mee. De werkelijkheid telt. En de overeenkomst is daarbij vaak het eerste waar het al misgaat.

Dus ja, de gevolgen kunnen fors zijn. Maar dat betekent níet dat zzp-constructies onmogelijk zijn.

Integendeel: de Hoge Raad heeft met zoveel woorden aangegeven dat de zzp-constructie legitiem is — mits voldaan wordt aan de criteria uit het Deliveroo-arrest. Sterker nog: binnen één bedrijf kunnen zzp’ers en werknemers prima naast elkaar bestaan.

Met een heldere overeenkomst, een zuivere praktijk en een goed begrip van de risico's kun je juridisch prima blijven werken met en als zelfstandige.

👉Misschien toch maar eens omkijken naar een goede overeenkomst, bijvoorbeeld mijn modelovereenkomst.

Voor zzp’ers: bestel hier je overeenkomst

Voor opdrachtgevers: bestel hier je overeenkomst

🔁 Aflevering 1 nog niet gelezen? Daarin lees je hoe deze blogreeks begon — met het Deliveroo-arrest, de rol van de overeenkomst én de eerste haarscheurtjes in de zzp-zekerheid.

👉Naar aflevering 1

Cliffhanger:

In het volgende blog wacht je nog een onaangename verrassing.

En dan begint de discussie pas echt...